گروه بین‌الملل مشرق - استراتژی امنیت ملی آمریکا در سال 2015 میلادی چند روز پیش منتشر شد، این سند دیدگاه‌های دولت آمریکا در مورد اوضاع کنونی این کشور و نظام بین‌المللی و مهم‌ترین چالش ها و خطوط کلی سیاست‌های آمریکا در دوران باقیمانده ریاست جمهوری باراک اوباما رئیس جمهور این کشور را ترسیم می‌کند. این سند راهبردی متشکل از 32 صفحه است که اوباما در مقاله‌ای به صورت خلاصه این راهبردها را تشریح کرده و پس از آن یک مقدمه و 4 محور اصلی شامل امنیت، رفاه، مبانی و ارزش‌ها و نظام بین‌الملل قرار دارد. در پایان نیز یک خلاصه به این سند اضافه شده است.
اوباما در خلاصه این گزارش می‌نویسد که آمریکا امروز قوی ترین کشور در جهان ناامن است. توسعه توان اقتصادی عنوان اصلی خاستگاه قدرت آمریکا است. اینکه باعث شده این کشور بتواند از جنگ های زمینی بزرگ در عراق و افغانستان خارج شود و متحدان جدیدی در آسیا و اروپا پیدا کند. اوباما تهدیدات فراروی آمریکا را برشمرده و علاوه بر تهدیدات کلی و عمومی که در گزارش‌های قبلی نیز تکرار شده، مانند حملات تروریستی، امنیت سایبری، تغییرات آب‌وهوایی و بیماری‌های همه‌گیر به موضوع دشمنی با روسیه نیز اشاره کرد. اوباما مانند گذشته بار دیگر در این سند آمریکا را شایسته رهبری جهان برای مقابله با این چالش، بررسی کرده و سوالی که در این زمینه مطرح می‌کند نه در مورد امکان این رهبری، بلکه در زمینه کیفیت آن است. پاسخ دادن به نحوه رهبری آمریکا در جهان محور مقدمه این گزارش را تشکیل می‌دهد.
-رهبری از طریق اهداف یعنی حمایت از آمریکا و شهروندان آن، دور کردن بحران از اقتصاد بین‌المللی، ممانعت از استفاده و یا در اختیار گرفتن سلاح‌های کشتار جمعی، تغییرات آب‌وهوایی ، ممانعت از اختلال گسترده در بازار انرژی، جلوگیری از آثار بروز دولت‌های شکست خورده و ضعیف از جمله این موارد برشمرده شده است.
- رهبری وزین آمریکا از طریق تقویت عناصر قدرت داخلی آمریکا.
- رهبری از طریق ارائه نمونه‌های قابل پیروی، این موضوع به ویژه در زمینه قدرت نرم همواره مطرح است.
- رهبری از طریق شرکای فعال و توانمند، به این معنا که در این سند بار دیگر تأکید شده که زمان آن فرارسیده که دیگران نیز در تحمل مسئولیت‌ها پشت سر واشنگتن قرار بگیرند و به عنوان یک سواری رایگان از مسئولیت فرار نکنند.
-رهبری از طریق عناصر قدرت آمریکا (شامل نظامی، دیپلماتیک ، تحریم‌ها ، توسعه ، اقتصاد ، سرویس‌های جاسوسی ، علم و تکنولوژی ) این به معنای ادامه کاستن از نقش نظامی آمریکا در سیاست خارجی این کشور است.
- رهبری بلندمدت جهان از طریق نظارت بر تحولات قدرت در دنیا و درک این مطلب که روند رقابت در خاورمیانه همچنان رو به افزایش است، به ویژه اینکه افراط گرایان دینی ریشه‌هایی در منطقه دارند و همچنین حاکمانی وجود دارند که اصلاحات دموکراتیک را رد می‌کنند.
این گزارش تأکید دارد که مشکل محیط استراتژیک بین‌الملل امروز روان بودن آن است، بنابراین آمریکا باید مجموعه ای از اولویت‌های متنوع و متوازن را به جای تمرکز سیاست خارجی این کشور در یک منطقه واحد یا تهدید یک گروه خاص دنبال کند.
اوباما در خلاصه خود بر برخی مبانی گذشته تأکید کرده و اولویت را به اقدام جمعی و ائتلاف با دیگران داده و تأکید کرد جز در موارد ضروری (یعنی ایجاد تهدید اساسی بر ضد منافع آمریکا) اقدامات یک‌جانبه در دستور کار قرار نخواهد گرفت، تکمیل روند توازن مجدد در آسیا و پاسفیک برای مقابله با چین از طریق تقویت و ایجاد ارتباط‌های گسترده در منطقه به ویژه هند، از دیگر راهبردهای اوباما است. وی تأکید دارد که همکاری کنونی با چین به سطح بی‌سابقه ای رسیده است ، اما باید به روند نوآوری نظامی چین توجه شود. وی همچنین به افزایش سرمایه‌گذاری‌های آمریکا در آفریقا و اتخاذ سیاست باز با اروپا به عنوان بخشی از نفوذ عمیق‌تر در محیط حیاتی آمریکا توجه کرد.
در زمینه ایران اوباما اشاره دارد که تلاش‌های جدی برای رسیدن به روند سازش فراگیر که متضمن صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است، در دست اجراست. در موضوع تروریسم وی به ضرورت بررسی ریشه‌های تروریسم و عدم اکتفا به از بین بردن ظاهری آن تأکید کرد. اوباما همچنین بار دیگر از نقش آمریکا در آنچه رهبری نظام بین‌الملل و انتشار ارزش‌ها و مبانی و دموکراسی و الگوی نمونه این کشور می‌خواند صحبت کرد و به همین منظور خواستار سخت گیری بیشتر در استانداردهای استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین و حمایت از آزادی‌های مدنی (بعد از رسوایی‌های جاسوسی ) در این کشور شد.
اوباما در پایان به موضوع صبر استراتژیک اشاره کرد و گفت که تفسیر این مبنا می‌تواند سرمایه‌گذاری برای ایجاد عناصر قدرت آمریکا به جای خیزش مستقیم به سمت درگیری‌ها در جهان و تلاش برای تحقق نتایج فوری را شامل شود.
سند استراتژیک آمریکا در سطح امنیت، صحبت از مقابله با سازمان القاعده و داعش و تقویت مشارکت در داخل ناتو را آغاز کرد، عناوین این بخش شامل تقویت و به روز سازی تیم دفاع ملی آمریکا (بر ضد حملات موشکی، سایبری و تروریسم) تقویت امنیت اراضی این کشور، ایجاد قدرت برای ممانعت از ورود به درگیری‌ها براساس اقدامات پیش دستانه شامل ممانعت از کشورهایی مانند روسیه و چین و کره شمالی از ابراز دشمنی با آمریکا از طریق دیپلماسی و تقویت تعهد امنیتی با متحدان و تحمیل هزینه به این کشورها از دیگر رویکردهای بخش امنیتی استراتژی آمریکا به شمار می‌رود. در زمینه جنگ‌های داخلی نیز استراتژی آمریکا مدعی است که باید برای بررسی ظلم هایی که می‌تواند در ابعاد توسعه و آموزش و پرورش در جنگ ها واقع شود، اقدام کرد.
این راهبرد همچنین به مقابله با تهدیدات تروریستی از طریق اقدام مشترک با متحدان جهت بررسی عوامل بروز القاعده و داعش (شامل فقر، جهالت، افراط‌گرایی ، بی عدالتی و ...) در پاکستان و سومالی و افغانستان پرداخته است، با این وجود در عراق بر نقش آمریکا در آموزش نظامیان عراقی و پیشبرد روند سیاسی و در سوریه بر آموزش گروه‌های معارض سوری برای ایجاد وزنه‌ای در برابر تروریست‌ها و دولت بشار اسد تأکید شده است.
در زمینه نظام بین‌الملل گزارش مذکور با ناراحتی از افزایش درگیری‌های مذهبی در منطقه صحبت می‌کند، تکرار صحبت در مورد کمک به حل مظالم اهل تسنن و راه حل تشکیل دو دولت در فلسطین، کمک به برخی دولت‌ها برای پیشبرد روند انتقال در کشور (یمن، تونس، لیبی و مصر) و تأکید بر تلاش برای برتری نظامی اسرائیل در منطقه و بهره‌برداری از توانمندی‌های متحدان آمریکا از اسرائیل گرفته تا اردن و کشورهای خلیج فارس برای مقابله با "تجاوز" که البته به نظر می رسد اشاره ای تلویحی از ایران است، از دیگر موارد مطرح در راهبرد آمریکا است.
پایگاه خبری العهد نوشت: اوباما با وجود انتقادات مطرح شده علیه دولت خود بار دیگر با انتشار این راهبرد در روش خود در سیاست خارجی و ادامه نقش نگران خود در منطقه و عدم ورود مستقیم در جنگ‌ها تأکید کرد، نیویورک‌تایمز در این رابطه نوشت که استراتژی جدید نشان دهنده درک مستمر آمریکا از مرزهای قدرت این کشور است. نسخه جدید این سند هیچ موضوع جدیدی غیر از " تجاوز طلبی روسیه" و داعش و تلطیف گفتمان در برابر ایران ندارد. احتمال می‌رود برخی هم‌پیمانان آمریکا در منطقه با مطالعه این استراتژی دچار سرخوردگی بیشتر شوند و مقالاتی که در آنها اوباما مسئول شکست‌های این کشورها معرفی می‌شود، افزایش خواهد یافت. شاید این فرصتی باشد که کشورهای مذکور درک کنند که اوباما به دنبال خدمت به کشور خود است، نه کشورهای متحد خود در منطقه.
اوباما در خلاصه این گزارش می‌نویسد که آمریکا امروز قوی ترین کشور در جهان ناامن است. توسعه توان اقتصادی عنوان اصلی خاستگاه قدرت آمریکا است. اینکه باعث شده این کشور بتواند از جنگ های زمینی بزرگ در عراق و افغانستان خارج شود و متحدان جدیدی در آسیا و اروپا پیدا کند. اوباما تهدیدات فراروی آمریکا را برشمرده و علاوه بر تهدیدات کلی و عمومی که در گزارش‌های قبلی نیز تکرار شده، مانند حملات تروریستی، امنیت سایبری، تغییرات آب‌وهوایی و بیماری‌های همه‌گیر به موضوع دشمنی با روسیه نیز اشاره کرد. اوباما مانند گذشته بار دیگر در این سند آمریکا را شایسته رهبری جهان برای مقابله با این چالش، بررسی کرده و سوالی که در این زمینه مطرح می‌کند نه در مورد امکان این رهبری، بلکه در زمینه کیفیت آن است. پاسخ دادن به نحوه رهبری آمریکا در جهان محور مقدمه این گزارش را تشکیل می‌دهد.
- رهبری وزین آمریکا از طریق تقویت عناصر قدرت داخلی آمریکا.
- رهبری از طریق ارائه نمونه‌های قابل پیروی، این موضوع به ویژه در زمینه قدرت نرم همواره مطرح است.
- رهبری از طریق شرکای فعال و توانمند، به این معنا که در این سند بار دیگر تأکید شده که زمان آن فرارسیده که دیگران نیز در تحمل مسئولیت‌ها پشت سر واشنگتن قرار بگیرند و به عنوان یک سواری رایگان از مسئولیت فرار نکنند.
-رهبری از طریق عناصر قدرت آمریکا (شامل نظامی، دیپلماتیک ، تحریم‌ها ، توسعه ، اقتصاد ، سرویس‌های جاسوسی ، علم و تکنولوژی ) این به معنای ادامه کاستن از نقش نظامی آمریکا در سیاست خارجی این کشور است.
- رهبری بلندمدت جهان از طریق نظارت بر تحولات قدرت در دنیا و درک این مطلب که روند رقابت در خاورمیانه همچنان رو به افزایش است، به ویژه اینکه افراط گرایان دینی ریشه‌هایی در منطقه دارند و همچنین حاکمانی وجود دارند که اصلاحات دموکراتیک را رد می‌کنند.
این گزارش تأکید دارد که مشکل محیط استراتژیک بین‌الملل امروز روان بودن آن است، بنابراین آمریکا باید مجموعه ای از اولویت‌های متنوع و متوازن را به جای تمرکز سیاست خارجی این کشور در یک منطقه واحد یا تهدید یک گروه خاص دنبال کند.
در زمینه ایران اوباما اشاره دارد که تلاش‌های جدی برای رسیدن به روند سازش فراگیر که متضمن صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است، در دست اجراست. در موضوع تروریسم وی به ضرورت بررسی ریشه‌های تروریسم و عدم اکتفا به از بین بردن ظاهری آن تأکید کرد. اوباما همچنین بار دیگر از نقش آمریکا در آنچه رهبری نظام بین‌الملل و انتشار ارزش‌ها و مبانی و دموکراسی و الگوی نمونه این کشور می‌خواند صحبت کرد و به همین منظور خواستار سخت گیری بیشتر در استانداردهای استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین و حمایت از آزادی‌های مدنی (بعد از رسوایی‌های جاسوسی ) در این کشور شد.
اوباما در پایان به موضوع صبر استراتژیک اشاره کرد و گفت که تفسیر این مبنا می‌تواند سرمایه‌گذاری برای ایجاد عناصر قدرت آمریکا به جای خیزش مستقیم به سمت درگیری‌ها در جهان و تلاش برای تحقق نتایج فوری را شامل شود.
سند استراتژیک آمریکا در سطح امنیت، صحبت از مقابله با سازمان القاعده و داعش و تقویت مشارکت در داخل ناتو را آغاز کرد، عناوین این بخش شامل تقویت و به روز سازی تیم دفاع ملی آمریکا (بر ضد حملات موشکی، سایبری و تروریسم) تقویت امنیت اراضی این کشور، ایجاد قدرت برای ممانعت از ورود به درگیری‌ها براساس اقدامات پیش دستانه شامل ممانعت از کشورهایی مانند روسیه و چین و کره شمالی از ابراز دشمنی با آمریکا از طریق دیپلماسی و تقویت تعهد امنیتی با متحدان و تحمیل هزینه به این کشورها از دیگر رویکردهای بخش امنیتی استراتژی آمریکا به شمار می‌رود. در زمینه جنگ‌های داخلی نیز استراتژی آمریکا مدعی است که باید برای بررسی ظلم هایی که می‌تواند در ابعاد توسعه و آموزش و پرورش در جنگ ها واقع شود، اقدام کرد.
در بخش امنیتی صحبت از تسلیحات کشتارجمعی که در لیبی و سوریه عاری سازی شد، مطرح شده است، این سند آمریکایی گزینه کنونی این کشور در قبال ایران را مذاکره برای تضمین برنامه مسالمت‌آمیز هسته‌ای این کشور دانست آن را در راستای منافع آمریکا ذکر کرد و مدعی شد که در صورتی که ایران به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای باشد، گزینه‌های دیگر نیز مطرح است. در زمینه تغییرات آب و هوایی و امنیت فضاهای مشترک شامل فضاهای سایبری، هوا فضا و دریایی و هوایی و همچنین امنیت بهداشت جهانی نیز در این سند موضوعاتی گنجانده شده است.
این راهبرد همچنین به مقابله با تهدیدات تروریستی از طریق اقدام مشترک با متحدان جهت بررسی عوامل بروز القاعده و داعش (شامل فقر، جهالت، افراط‌گرایی ، بی عدالتی و ...) در پاکستان و سومالی و افغانستان پرداخته است، با این وجود در عراق بر نقش آمریکا در آموزش نظامیان عراقی و پیشبرد روند سیاسی و در سوریه بر آموزش گروه‌های معارض سوری برای ایجاد وزنه‌ای در برابر تروریست‌ها و دولت بشار اسد تأکید شده است.
در زمینه نظام بین‌الملل گزارش مذکور با ناراحتی از افزایش درگیری‌های مذهبی در منطقه صحبت می‌کند، تکرار صحبت در مورد کمک به حل مظالم اهل تسنن و راه حل تشکیل دو دولت در فلسطین، کمک به برخی دولت‌ها برای پیشبرد روند انتقال در کشور (یمن، تونس، لیبی و مصر) و تأکید بر تلاش برای برتری نظامی اسرائیل در منطقه و بهره‌برداری از توانمندی‌های متحدان آمریکا از اسرائیل گرفته تا اردن و کشورهای خلیج فارس برای مقابله با "تجاوز" که البته به نظر می رسد اشاره ای تلویحی از ایران است، از دیگر موارد مطرح در راهبرد آمریکا است. پایگاه خبری العهد نوشت: اوباما با وجود انتقادات مطرح شده علیه دولت خود بار دیگر با انتشار این راهبرد در روش خود در سیاست خارجی و ادامه نقش نگران خود در منطقه و عدم ورود مستقیم در جنگ‌ها تأکید کرد، نیویورک‌تایمز در این رابطه نوشت که استراتژی جدید نشان دهنده درک مستمر آمریکا از مرزهای قدرت این کشور است. نسخه جدید این سند هیچ موضوع جدیدی غیر از " تجاوز طلبی روسیه" و داعش و تلطیف گفتمان در برابر ایران ندارد. احتمال می‌رود برخی هم‌پیمانان آمریکا در منطقه با مطالعه این استراتژی دچار سرخوردگی بیشتر شوند و مقالاتی که در آنها اوباما مسئول شکست‌های این کشورها معرفی می‌شود، افزایش خواهد یافت. شاید این فرصتی باشد که کشورهای مذکور درک کنند که اوباما به دنبال خدمت به کشور خود است، نه کشورهای متحد خود در منطقه.
